De laatste tijd heb ik het genoegen gehad om een aantal maatschappelijke ondernemingen te ondersteunen in hun inspanningen om de maatschappelijke effecten van hun werk inzichtelijk te maken.
Zo hielp ik een woningcorporatie bij het (achteraf) in kaart brengen van de effecten van hun activiteiten voor hun jaarverslag. We belegden we een mooie bijeenkomst waarin we met behulp van de Effectenarena nadachten over de maatschappelijk effecten. De bijeenkomst was mooi omdat de passie voor de bewoners duidelijk bleek bij de aanwezigen; het zit in de hoofden, ook het maatschappelijk effect, maar is moeilijk meetbaar. Of liever indiceerbaar, want meer dan indicaties zullen het vaak niet zijn.
Ook hielp ik een maatschappelijke organisatie bij het operationaliseren van abstracte – door de overheid opgelegde – beleidskaders naar input, activiteiten, output en effecten, ditmaal met behulp van het Logical Framework. Ook hier merkte ik dat het met de passie voor maatschappelijke effecten wel goed zit. Het is voor iedereen duidelijk en wenselijk dat de organisatie en haar werk daaraan bijdraagt. Maar het is ook moeilijk om vooraf het beoogd maatschappelijk effect te duiden. Het is immers niet rechtstreeks beïnvloedbaar, noch het directe resultaat van je inspanningen. Getuigt het dan van lef als je daar (de maatschappelijke effecten) je hele organisatie op richt? Of is dat wat je van een organisatie met een maatschappelijke missie mag verwachten? Hoeveel van de organisaties laten zich in hun dagelijks handelen daadwerkelijk leiden door de maatschappelijke missie, maar dan ook echt?
Volgens mij is dat richten op die missie waar het om gaat de komende jaren. Wil je als maatschappelijke onderneming de tijd van bezuinigingen, machtsverschuiving van institutie naar burger (paradigmashift) doorstaan, richt dan je organisatie op een scherpe maatschappelijke missie – een door stakeholders gewenst maatschappelijk effect. Uitgebreide systemen voor planning & control worden dan ondersteunend aan die missie (in plaats van een meer leidende rol die ze soms lijken te hebben). Uiteindelijk is er maar één ding dat telt: het maatschappelijk effect. Alle activiteiten, medewerkers en organisaties die daar niet aan bijdragen hebben een probleem. Nieuwe waardeproposities (ook voor stakeholders), de klant centraal, co-creatie, echte innovatie: het draait allemaal om opnieuw uitvinden voor wie je de moeite waard bent als organisatie.
Een hele opgaaf is dat. Dat merk ik bij de corporatie en bij de maatschappelijke organisatie ook. Maar het is niet onmogelijk. Hoe? Door een helder baken (focus in je organisatie), terug naar de basis (achterban terugvinden en nieuwe manieren van waardecreatie voor stakeholders zoeken), deze waarde een naam geven (schaalgrootte, naamsbekendheid, branding), een club te zijn waar het leuk is om te werken (hele organisatie is dagelijks bezig met leren en verbeteren) en samen sturen met een scorebord (stelselmatig aan de hand van één of enkele indicatoren in kaart brengen hoever je bent in het realiseren van je missie, het maatschappelijk effect). Lees er meer over in het essay (samenvatting) dat John Beckers en ik schreven over innovatie en innovatief organiseren. Het gaat weliswaar over de sector welzijn, maar als je dat woord vervangt door zorg, onderwijs, corporatie of internationale samenwerking, zul je zien dat het essay ook over jou gaat.
Voor het volledige essay, interviews, alle achtergronden en de discussies erover kun je je aanmelden op het platform voor Welzijn in de 21e eeuw: www.welzijn21.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten